رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با بروز اختلال افسردگی پس از زایمان

زمینه و هدف: افسردگی پس از زایمان، تأثیر منفی بر عملکرد رشدی و رفتاری نوزاد، رابطه مادر ـ فرزند و نیز سلامت مادر می گذارد. سبب شناسی افسردگی پس از زایمان بسیار پیچیده است. یکی از متغیرهایی که بعنوان یک عامل خطر برای افسردگی پس از زایمان شناخته شده است، حمایت اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه میان حمایت اجتماعی و مولفه های آن با بروز اختلال افسردگی پس از زایمان انجام شده است.   روش بررسی: این تحقیق، در قالب روش پیمایشی و بصورت مقطعی انجام شد. داده ها، از 140 مادر که 5 هفته از زایمان آنها سپری شده بود و جهت دریافت مراقبت های پس از زایمان به دو مرکز بهداشتی ـ درمانی شهید اکبری و شهید مطهری شهر یزد مراجعه کرده بودند جمع آوری شد. ابزار گردآوری داده ها، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده ( psss ) و پرسشنامه افسردگی بک ( bdi ) بود. داده ها به کمک نرم افزار spss و با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی تحلیل شدند.   یافته ها: نتایج تحقیق، همبستگی منفی معناداری میان افسردگی پس از زایمان و حمایت اجتماعی ادراک شده کلی (001/0 < p )، مولفه حمایت از سوی خانواده (001/0 < p )، حمایت از سوی دیگران مهم (001/0 < p ) و حمایت از سوی دوستان (05/0 < p ) را نشان داد. رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی نیز نشان داد که متغیرهای اجتماعی ـ جمعیت شناختی سن و جنسیت نوزاد در مدل اول، 6/5 درصد و مولفه های حمایت اجتماعی، 6/12 درصد از واریانس افسردگی پس از زایمان را تبیین کردند. و به طور کلی متغیرهای اجتماعی – جمعیت شناختی ( سن و جنسیت نوزاد) و حمایت اجتماعی در این مدل 6/16 درصد از تعداد افسردگی را تبیین می کنند.   نتیجه گیری کلی: با توجه به نتایج این تحقیق، فقدان یا تضعیف حمایت اجتماعی در فاز پس از زایمان می تواند یک عامل خطر مهم برای افسردگی پس از زایمان تلقی گردد. بنابراین، لازم است برای پیشگیری از اثرات منفی افسردگی پس از زایمان، مداخله های اجتماعی و رفتاری به منظور آموزش و ترغیب خانواده ها، شبکه های خویشاوندی، دیگران مهم و دوستان در جهت ارائه حمایت اجتماعی به زنان در فاز بعد از زایمان و یا در دوره بارداری صورت گیرد.